Rijd jij met een zweepje?

Veel ruiters komen al kant en klaar met hun zweep in de hand op de manege. Is dat eigenlijk wel net zo normaal als het dragen van een rijbroek, laarzen en cap?
“Beter mee verlegen dan om verlegen” zei mijn instructeur vroeger altijd en ik heb ooit ook een paard gereden waarbij ik wel kon opstappen met een zweep in mijn hand, maar waarbij die op geen enkele manier veilig aangegeven kon worden als ik er al op zat. Bij dat paard nam ik altijd maar het zekere voor het onzekere en stapte ik op met mijn zweepje in de hand. Nu zijn er alleen ook paarden die nooit iets van zwepen moet hebben, ermee in je hand opstappen zorgt dat je, zodra je denkt te zitten, al in rengalop door de bak gaat, dus eigenlijk was die instructeur van mij vroeger een beetje dom met zijn uitspraak.

Nu is er op zich niet zoveel mis met het rijden met een zweepje in je hand, maar wat er wel mis is, is dat we soms volledig automatisch die zweep meenemen en ermee op het paard gaan zitten. Tref je net zo’n paard als ik net omschreef die dan gelijk gaat rennen, ben je je wel snel bewust van die zweep, maar het is geen fijne bewustwording! Beter checken we, als we dat nog niet weten, van te voren of het handig is om je zweepje mee te nemen op je paard. Dan kunnen we het zweepje gewoon in de kluis laten liggen of in de auto opbergen om te voorkomen dat we het vergeten en de volgende keer kwijt zijn. Maar dat is vooral de praktische kant. Waar ik naartoe wil is dat we nadenken over hoe normaal het is dat we met een zweepje rijden, en dat we ons bewust zijn van wat we met dat zweepje doen als we hem ook daadwerkelijk gebruiken tijdens het rijden. Het moet natuurlijk nooit zo zijn dat we zonder nadenken een paard een tik geven. Precies de reden waarom we op de manege geen fan zijn van heel lange zwepen. Voor je het zelf doorhebt tik je daarmee je paard in zijn flank of op zijn kont en hoe zacht en onbedoeld ook, het paard zal het heus voelen. Die voelt een vlieg immers ook zitten?!
Dus, als je een zweepje meeneemt, moet je eerst al bewust zijn van welke zweep je meeneemt. Op Jasper heb ik met de dressuurles een zweepje bij me waarmee ik hem zonder mijn teugels los te hoeven laten achter mijn kuit een kriebeltje kan geven. Dit is dus een langer zweepje dan Ralf meeneemt als hij gaat springen met hem. Dan heeft hij maar een kort springzweepje mee. Een dressuurzweep heeft een ‘slag’ aan het uiteinde, dat is het flexibele stukje touw onderaan. Hiermee kan ik hem even actiever maken als mijn juf roept dat hij ‘een kriebeltje’ nodig heeft. Echt een tik geven met een lange dressuurzweep is er niet bij, dat komt door de lengte en het dunne materiaal van de zweep hartstikke hard aan en is helemaal niet fijn voor het paard. In plaats van een wakker paard, krijg je dan een boos paard en dat willen we niet.
De springzweep is vaak wat minder flexibel, dikker van materiaal en heeft een flapje aan het eind, als een paard hiermee een keer een tik zou krijgen komt dat minder hard aan dan met een dressuurzweep, maar ook hiermee is het niet de bedoeling om je paard keihard op zijn billen te slaan.

Waarom?

Maar als we er niet mee mogen slaan, waarom rijden we dan met een zweepje?
Omdat het soms toch nodig is om naast je benen een hulpje te hebben om je paard actiever, wat beter aan je been te maken. Paardrijden begint met zorgen dat je paard voorwaarts gaat en dan ook nog actief voorwaarts. Een paard dat niet actief is, sloft vaak en let niet lekker op waar ie zijn benen neerzet. En als je sloft, dan loop je de kans dat je struikelt en als je struikelt met vier benen, dan heb je zomaar de kans dat je op je snufferd gaat. Dat willen we natuurlijk voorkomen als we op het paard zitten, want als het paard valt, dan vallen wij mee.
Dus als je paard niet goed naar je benen luistert, dan geef je eerst een keertje harder been en als het paard daar dan nog niet op reageert, dan kun je een tikje op zijn hals of billen of een kriebeltje achter je kuit geven. Vaak gaat je paard dan wel voorwaarts en dan hoef je alleen nog maar te zorgen dat ie ook voorwaarts blijft gaan. Dit klinkt vaak wel makkelijker dan het is, maar dat is eigenlijk altijd onze eigen schuld. Want vaak zijn wij niet helemaal consequent of net te laat met onze hulp. Als we zelf niet opletten omdat we zitten te dromen of kletsen met een mederuiter, dan heeft ons paard dat meteen door. Eigenlijk zou het paard dus ook een zweepje moeten hebben, om ons af en toe een kriebeltje te kunnen geven zodat wij ook bij de les blijven!

Ik ben Rian, samen met Ralf het baasje van Jasper. Inmiddels kom ik al 11 jaar op Manege Castellum en is de stal mijn tweede (t)huis. Ik rijd graag dressuur, oefen met springen en vind carrouselrijden het allerleukst om te doen.